གུང་གསེང་གི་དུས་ཚིགས་ཕྲན་བུའི་ནང་སློབ་གྲོགས་འགའི་བསམ་ཚུལ་དང་མོས་མཐུན་བྱུང་ནས་རང་ཅག་གངས་ཅན་ཡུལ་ན་མིང་དུ་གྲགས་པའི་གནས་ཆེན་མང་དག་ཞིག་ལ་ཞིམ་འཇུག་དུ་ཉུལ་བའི་ཁོམ་ལོང་བྱུང་།ད་ཐེངས་གི་དཔྱད་རྩོམ་འཐུང་ངུ་འདི་ཡང་བདག་རང་མཐོ་སྒོང་གི་གནའ་གྲོང་གུ་གེར་སོང་བའི་མཐོང་ཐོས་མྱོང་གསུམ་ཟིན་བྲིས་སུ་བལྟབས་ནས་རྒྱ་ཆེའི་ཀློག་པ་པོ་ཚོའི་མིག་ལམ་དུ་བཀྲམ་པ་ཡིན་པས་དགོངས་འཆར་ལྷུག་པར་འགྲོལ་རོགས་གནང་།
གུར་གེའི་གནའ་ཤུལ་ནི་མངའ་རིས་རྩ་འདའ་རྫོང་ནས་སྤྱི་ལེ་གསུམ་བཞི་ཕྱིན་ན།ཁ་འབབ་རྣམས་བཞི་ལས་གླང་ཆེན་ཁ་འབབ་གྱི་ལྷོ་ངོགས་ཙེ་པོ་ལྷས་གྱི་གྲོང་ཚོའི་རི་སྟེང་ན་ཆགས་ཞིང་།ས་མཁྱོན་ལ་སྨི་ངོས་གྲུ་བཞི་མ་ཁྲི་100ཙམ་ཡོད།
གནའ་ཤུལ་གྱི་བྱང་ངོས་ན་ཀྲོང་ཀྲོ་དུ་ལངས་པའི་བཙན་རྫོང་བདུན་འདུག་ལ།ད་དུང་སྨི་10ཙམ་ཡོད་པའི་མཆོད་བརྟེན་གསུམ་ཡོད་པ་ཡང་མིག་ལམ་གྱི་སྟོན་མོར་བཤམས།དེ་ནས་ཡར་རི་སྒང་ལ་ཕྱོགས་ན།ནག་སྟོང་སྟོང་གི་བྲག་ཕུག་800ཡན་མས་ཡོད་པ་དེས་སྐྱི་བའི་འཇིགས་སྣང་ཞིག་ཀྱང་འཚོར་འོང་།དཀྱིལ་ན་ཡོད་པའི་ལྷ་ཁང་ནི་ཅུང་ཆ་ཚང་བ་དང་སྐྱོན་མེད་པའི་གནའ་ཤུལ་གཅིག་པོ་དེ་ཡིན་བསམ།ཚོད་དཔག་ལྟར་ན་ཧ་ལམ་ལྷ་ཁང་འདིར་ཁང་མིག་ཆེ་ཆུང་མི་འདྲ་བ་300ཙམ་འདུག་།གནའ་གྲོང་འདེའི་ནུབ་ངོས་ནི་གྲོག་རོང་ཡིན་ཞིང་མཐའ་ལ་ལྕགས་རིས་སྐོར་བ་དང་གྱང་གི་འགོག་སྲུང་ཡང་བཀོད་བསྒྲིག་བྱས་ཤུལ་འཇལ་ཐུབ།
གཞན་ཡང་གནའ་གྲོང་འདི་ནས་རྡོ་བརྐོས་རི་མོ་དང་སྡེབས་རིས་སྣ་ཚོགས་འཇལ་ཐུབ་ལ།ད་དུང་གནའ་བོའི་སྣོད་ཆས་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་གོ་ཆ་མང་པོ་ཞིག་མིག་མཐོང་ལག་བཟིན་དུ་སྣང་བས།དེ་དག་ནི་འོད་སྟོང་འབར་བའི་གུ་གེའི་ཤེས་རིག་སྒྱུ་རྩལ་དང་དཔལ་འབྱོར་བཟོ་རྩལ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དཔང་རྟགས་ཡིན།
དེ་ཡང་840ལོར་སྤུར་རྒྱལ་གདུང་རབས་ཀྱི་མཐའ་མ་བཙན་པོ་གླང་དར་མ་དཀྲོང་རྗེས།སྲས་ཡུམ་བརྟན་སྟོད་མངའ་རིས་སུ་བྲོས་ནས་སྤྱི་ལོའི་དུས་རབས་བཅུ་པའི་ཡན་མན་སུ་གུ་གེ་རྒྱལ་རབས་བཙུགས་པར་བཤད།དེ་ནས་མར་ལ་ལོ་ངོ་700ཙམ་གྱི་ལོ་རྒྱུན་རིང་མོའི་ནང་འོད་སྟོང་འབར་བའི་གུ་གེའི་ཤེས་རིག་དང་དཔལ་འབྱོར་ཆབ་སྲིད་རྒྱ་སྐྱེད་མཛད་པ་ཡིན།
གོ་ཐོས་ལྟར་ན།ཕྱིས་སུ་1630ལོའི་ཡན་མས་ལ་གུ་གེ་རྒྱལ་པོའི་ནུ་བོས་ལ་དྭགས་པ་དང་ངན་འབྲེལ་བྱས་ཏེ།ལ་དྭགས་དམག་དཔུང་དྲངས་ནས་སྡུག་རྩུབ་ཀྱི་དམག་འཁྲུག་ཞིག་གིས་འཁྲོད་གུ་གེ་རྒྱལ་རབས་ནུབ་པར་བཤད།འོན་ཀྱང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དེབ་ཐེར་དང་དེ་རིང་གི་གུ་གེའི་གནའ་ཤུལ་ལ་བལྟས་ན།ང་ཚོས་གུ་གེ་རྒྱལ་རབས་ནི་ཤེས་རིག་དང་དཔལ་འབྱོར་མངའ་ཐང་རྒྱས་པའི་རྒྱལ་ཕྲན་ཞིག་ཡིན་པ་མཐོང་བས།ཁོ་བོའི་བསམ་པར་དམག་འཁྲུག་དང་བཙན་འཛུལ་གྱི་གུ་གེའི་རྒྱལ་རབས་ཆེན་པོ་དེ།ཉིན་ཞག་ཁ་ཤས་ནང་རྩ་བརླག་བཏང་བ་ཡིན་ཟེར་ན་གཏན་ནས་ཡིད་མི་ཆེས།
འོན་ཀྱང་གུ་གེ་རྒྱལ་རབས་ནུབ་པ་ནི་དོན་དངོས་ཡིན་།འོ་ན་གུ་གེའི་མི་སེར་ཚང་མ་གང་དུ་སོང་རེད།གནའ་གྲོང་ཆེན་པོ་འདིར་མ་མཐར་ཡང་འབངས་མི་ཁྲི་ཁ་ཤས་ཡོད་ངེས་ཡིན་པས།ཚང་མ་ལ་དྭགས་པས་དམར་གསོད་བཏང་བ་ཡིན་ནམ།ཡང་མིན་ན་ཡུལ་གཞན་ལ་གནས་སྤོས་བྱས་པ་རེད།གལ་ཏེ་གནས་སྤོས་བྱས་ན་དེའི་ལོ་རྒྱུས་སྐོར་ལ་ཤེས་མཁན་གྱི་ཕྱི་རབས་པ་རེ་གཉིས་ཡོད་ངེས་ཡིན།འོན་ཀྱང་ཁོ་བོས་དེ་ལྟ་བའི་མི་ཞིག་ཡོད་པ་གོ་མ་མྱོང་ལ་ཁུངས་བཙུན་པའི་ཡིག་ཚང་ཞིག་ཀྱང་མཐོང་མ་བྱུང་།
གུ་གེའི་ས་ཁུལ་ས་བབ་མཐོ་ལ་གནམ་གཤིས་གྲང་ངར་ཆེ་ཞིང་།ལོ་ཧྲིལ་པོའི་ཆར་པ་འབབ་ཚད་ཧ་ཅང་ཉུང་བས་སྐམ་ཤས་ཆེ་བ་སོགས་རང་བྱུང་གི་ཐན་པ་ཤིན་ཏུ་མང་།ཁོ་བོའི་བསམ་པར་གུ་གེ་རྒྱལ་རབས་ནུབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཙོ་བོ་ནི་ལ་དྭགས་པས་བཙན་འཛུལ་བྱས་པ་ཙམ་གྱི་ཆ་མ་ཚང་བར་ད་དུང་རང་བྱུང་གི་གནོད་ཚེས་འཇིག་པའི་དོགས་སྣང་བྱུང་།
ཁོ་བོས་ལོ་རྒྱུས་ལ་འཁྱོག་བཤད་བྱས་པ་མིན་པར།འདིར་ཁུངས་སྐྱེལ་དག་འབུད་བྱེད་ཏེ།ང་ཚོས་གུ་གེའི་གནའ་ཤུལ་གྱི་བྲག་ཕུག་འགའ་ནས་མིའི་ཕུང་པའི་རུས་པ་མང་དག་གཅིག་མཐོང་ཐུབ།ངས་བལྟས་ན་དེ་དག་ནི་ཁ་བ་སྟུག་པོའམ་ཡང་ན་རླུང་གཡོར་ཆེན་པོ་སོགས་རང་བྱུང་གི་གནོད་ཚེ་ག་གེ་མོ་ཞིག་བྱུང་ནས།གུ་གེར་འཚོ་སྡོད་པའི་འབངས་མི་རྣམས་བྲག་ཁུང་དུ་གཡོལ་འབྱོལ་ལ་འཛུལ་བས།ཐར་གནོད་ཚེ་ཆེན་པོའི་ཆག་སྒོ་དེ་ནས་ལྡོག་མ་ཐུབ་པར་མཉམ་དུ་ཤི་བ་ཡིན་བསམ།
གང་ལྟར་དེ་རིང་ང་ཚོས་བསམ་གཞིགས་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་ནི།གུ་གེ་རྒྱལ་རབས་ཉིན་ཞག་ཁ་ཤས་ཀྱི་ནང་གློ་བུར་དུ་ནུབ་པ་དང་གུ་གེའི་འབངས་མི་ཁྲི་ཁ་ཤས་ཡོད་པ་དག་གང་དུ་སོང་མིན།ད་དུང་འདིའི་སྐོར་ལ་ཆ་ཚང་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཤེས་མཁན་གྱི་ཕྱི་རབས་པ་ཞིག་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་འཚོལ་དགོས་པ་ཡིན།གལ་སྲིད་འདིའི་སྐོར་ལ་རང་ཅག་གི་ཐོད་པ་ཙམ་འཁྱེར་ནས་གུ་གེར་གནས་འཇལ་དང་ཡུལ་སྐོར་དུ་འགྲོ་བ་ལས།དཔྱད་རྟོག་གྱི་རིག་པའི་དོགས་སློངས་འཁྱེར་ནས་གུ་གེར་འཚོལ་ཞིབ་དུ་མ་སོང་ན།གུ་གེ་རྒྱལ་རབས་ནི་ནམ་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་གསང་རྒྱ་ཚུད་པའི་གསང་བ་བཙན་པོ་ཞིག་ཡིན་ནོ།།
